"Mózg. Podręcznik użytkownika" - Marco Magrini

Data wydania: 16.01.2019

Tytuł oryginału: Cervello

Tłumacz: Natalia Mętrak-Ruda

 ISBN: 978-83-722-9810-2

Wymiary: 143 x 204 mm

Strony: 312

 Cena: 37,90 zł

Czy żałowaliście czasami, że nie macie pod ręką instrukcji obsługi własnego mózgu? Jeżeli tak to Marco Magrini wychodzi Wam naprzeciw. Oto stworzył pełnowymiarowy podręcznik, który pozwala każdemu żółtodziobowi zrozumieć budowę i funkcjonowanie mózgu. A zrozumienie czegoś na odpowiednim stopniu jest podstawą ku temu, aby odpowiednio z tego korzystać. I tak, wiem, że zazwyczaj instrukcje obsługi idą do kosza, a metoda prób i błędów wygrywa w przedbiegach. Ale ile razy żałowaliście, że zlekceważyliście instrukcję i zaczynaliście grzebać w koszu, aby ją wydostać?

Już niejednokrotnie na polskim rynku wydawniczym pojawiały się książki, które uświadamiały czytelników w przekonaniu, że są w posiadaniu czegoś wyjątkowego – mózgu. Ta niesamowicie złożona maszyneria sprawia, że codziennie podejmujemy nawet 35 000 decyzji dziennie, że jesteśmy w stanie odbierać bodźce z otoczenia i je analizować, że potrafimy się uczyć i przetwarzać dane, a następnie je odpowiednio wykorzystywać. Jest naszym centrum dowodzenia, a najciekawsze jest to, że nawet sam wytwór mózgu, jakim jest nauka, nie potrafi do końca zgłębić jego możliwości i funkcjonowania. Owszem, sporo już wiemy, sporo odkryliśmy, ale czasami odnosi się wrażenie, że to dopiero początek góry lodowej.

W przypadku tej książki przygodę rozpoczynamy od elementów składowych mózgu, czyli od najmniejszych komórek, które go budują. Dalej docieramy do topografii, aż w końcu natrafiamy na to, co najważniejsze: funkcjonowanie, opis działania, panel sterowania oraz ewentualne błędy. Choć autor nie stroni od specjalistycznego i naukowego języka, to mimo wszystko w bardzo przystępny i obrazowy sposób wyjaśnia każde zagadnienie. Momentami podchodzi do całej sprawy bardzo humorystycznie, co nawet lepiej wpływa na całościowy odbiór lektury. Dla niektórych z pewnością będzie to powtórka z biologii, zwłaszcza jeżeli tak jak ja, należą do grona biologów, ale jednak mamy tutaj do czynienia z dużo bardziej rozbudowaną wiedzą niż wiedza ogólna na temat mózgu.

Choć w pierwszym odczuciu nie do końca pasowało mi to, że książka Magriniego uznawana jest za instrukcję obsługi mózgu, to jednak z czasem, gdy odpowiednio przetworzyłam zawarte w niej informacje, zrozumiałam, że to w sumie całkiem trafne określenie. W końcu w każdym porządnym podręczniku powinny się znaleźć podstawy i budowa, a dopiero potem zasada działania danego urządzenia – i właśnie w takiej odpowiedniej kolejności autor porusza wszystkie możliwe zagadnienia, które pojawiają się w głowie czytelnika, gdy tylko pomyśli o tej tematyce, o tym, co mu w głowie siedzi (dosłownie). Książka ta niesie ze sobą ogrom wiedzy, porównuje modele kobiece i męskie w budowie i funkcjonowaniu mózgu, gdzieś między wierszami daje nam do zrozumienia, że w każdym wieku można na dobrym poziomie korzystać z możliwości tej niesamowitej maszynerii, ale niezwykle istotny jest stała jej konserwacja i trenowanie.

Choć wiele książek na temat mózgu już przeczytałam, choć stale pogłębiam swoją wiedzę z zakresu neurobiologii, to mimo wszystko możliwości tego narządu wciąż mnie zaskakują i fascynują. W miarę rozwoju nowoczesnych technik badawczych, w tym CRISPR/Cas9 staje się możliwe modyfikowanie ludzkiego organizmu, w tym również genów związanych z działaniem mózgu… Choć na pierwszy rzut oka może to przerazić potencjalnego odbiorcę, to mimo wszystko daje do myślenia, intryguje. Kto wie, jaka przyszłość czeka neurobiologię – mimo wszystko to wciąż bardzo świeża tematyka, dlatego rozdział jej poświęcony nie należy do najdłuższych, ale z pewnością jest jednym z ciekawszych z tej książki, podobnie jak ten poświęcony potencjalnym błędom i zaburzeniom.

I chociaż sarkastycznie nasuwa mi się taka myśl, że znam ogrom ludzi, którym przydałaby się instrukcja korzystania z mózgu, bo zdecydowanie nie potrafią tego robić, to jednak powstrzymam się może od rozwijania tej tematyki. Jedno jest pewne – książka Marco Magriniego jest godna uwagi pod każdym względem. Autor posługuje się znakomitym stylem, idealnie równoważy podejście naukowe z typowo publicystycznym, sprawiając, że książka staje się w pełni przystępna dla każdego czytelnika. Ogrom informacji jest sprytnie ukryty pomiędzy wszystkim tym, o czym pisze autor, a lekki humor sprawia, że z łatwością się tę wiedzę przyswaja. Zdecydowanie polecam.

Za egzemplarz serdecznie dziękuję wydawcy.