Data wydania: 16.01.2019
Tytuł oryginału: Cervello
Tłumacz: Natalia Mętrak-Ruda
ISBN: 978-83-722-9810-2
Wymiary: 143 x 204 mm
Strony: 312
Cena: 37,90 zł
Czy żałowaliście czasami, że nie macie pod ręką instrukcji
obsługi własnego mózgu? Jeżeli tak to Marco Magrini wychodzi Wam naprzeciw. Oto
stworzył pełnowymiarowy podręcznik, który pozwala każdemu żółtodziobowi
zrozumieć budowę i funkcjonowanie mózgu. A zrozumienie czegoś na odpowiednim
stopniu jest podstawą ku temu, aby odpowiednio z tego korzystać. I tak, wiem,
że zazwyczaj instrukcje obsługi idą do kosza, a metoda prób i błędów wygrywa w
przedbiegach. Ale ile razy żałowaliście, że zlekceważyliście instrukcję i
zaczynaliście grzebać w koszu, aby ją wydostać?
Już niejednokrotnie na polskim rynku wydawniczym pojawiały
się książki, które uświadamiały czytelników w przekonaniu, że są w posiadaniu
czegoś wyjątkowego – mózgu. Ta niesamowicie złożona maszyneria sprawia, że
codziennie podejmujemy nawet 35 000 decyzji dziennie, że jesteśmy w stanie
odbierać bodźce z otoczenia i je analizować, że potrafimy się uczyć i
przetwarzać dane, a następnie je odpowiednio wykorzystywać. Jest naszym centrum
dowodzenia, a najciekawsze jest to, że nawet sam wytwór mózgu, jakim jest
nauka, nie potrafi do końca zgłębić jego możliwości i funkcjonowania. Owszem,
sporo już wiemy, sporo odkryliśmy, ale czasami odnosi się wrażenie, że to
dopiero początek góry lodowej.
W przypadku tej książki przygodę rozpoczynamy od elementów
składowych mózgu, czyli od najmniejszych komórek, które go budują. Dalej
docieramy do topografii, aż w końcu natrafiamy na to, co najważniejsze:
funkcjonowanie, opis działania, panel sterowania oraz ewentualne błędy. Choć
autor nie stroni od specjalistycznego i naukowego języka, to mimo wszystko w
bardzo przystępny i obrazowy sposób wyjaśnia każde zagadnienie. Momentami
podchodzi do całej sprawy bardzo humorystycznie, co nawet lepiej wpływa na
całościowy odbiór lektury. Dla niektórych z pewnością będzie to powtórka z
biologii, zwłaszcza jeżeli tak jak ja, należą do grona biologów, ale jednak
mamy tutaj do czynienia z dużo bardziej rozbudowaną wiedzą niż wiedza ogólna na
temat mózgu.
Choć w pierwszym odczuciu nie do końca pasowało mi to, że
książka Magriniego uznawana jest za instrukcję obsługi mózgu, to jednak z
czasem, gdy odpowiednio przetworzyłam zawarte w niej informacje, zrozumiałam,
że to w sumie całkiem trafne określenie. W końcu w każdym porządnym podręczniku
powinny się znaleźć podstawy i budowa, a dopiero potem zasada działania danego
urządzenia – i właśnie w takiej odpowiedniej kolejności autor porusza wszystkie
możliwe zagadnienia, które pojawiają się w głowie czytelnika, gdy tylko pomyśli
o tej tematyce, o tym, co mu w głowie siedzi (dosłownie). Książka ta niesie ze
sobą ogrom wiedzy, porównuje modele kobiece i męskie w budowie i funkcjonowaniu
mózgu, gdzieś między wierszami daje nam do zrozumienia, że w każdym wieku można
na dobrym poziomie korzystać z możliwości tej niesamowitej maszynerii, ale
niezwykle istotny jest stała jej konserwacja i trenowanie.
Choć wiele książek na temat mózgu już przeczytałam, choć
stale pogłębiam swoją wiedzę z zakresu neurobiologii, to mimo wszystko
możliwości tego narządu wciąż mnie zaskakują i fascynują. W miarę rozwoju
nowoczesnych technik badawczych, w tym CRISPR/Cas9 staje się możliwe
modyfikowanie ludzkiego organizmu, w tym również genów związanych z działaniem
mózgu… Choć na pierwszy rzut oka może to przerazić potencjalnego odbiorcę, to
mimo wszystko daje do myślenia, intryguje. Kto wie, jaka przyszłość czeka
neurobiologię – mimo wszystko to wciąż bardzo świeża tematyka, dlatego rozdział
jej poświęcony nie należy do najdłuższych, ale z pewnością jest jednym z
ciekawszych z tej książki, podobnie jak ten poświęcony potencjalnym błędom i
zaburzeniom.
I chociaż sarkastycznie nasuwa mi się taka myśl, że znam
ogrom ludzi, którym przydałaby się instrukcja korzystania z mózgu, bo
zdecydowanie nie potrafią tego robić, to jednak powstrzymam się może od
rozwijania tej tematyki. Jedno jest pewne – książka Marco Magriniego jest godna
uwagi pod każdym względem. Autor posługuje się znakomitym stylem, idealnie
równoważy podejście naukowe z typowo publicystycznym, sprawiając, że książka staje
się w pełni przystępna dla każdego czytelnika. Ogrom informacji jest sprytnie
ukryty pomiędzy wszystkim tym, o czym pisze autor, a lekki humor sprawia, że z
łatwością się tę wiedzę przyswaja. Zdecydowanie polecam.
Za egzemplarz serdecznie dziękuję wydawcy.
